Deze eeuw laat een voortdurende groei van vrijwilligerswerk en lokaal gemeenschapsleven zien. Het Internationale Jaar van de Vrijwilliger in 2026 vraagt erkenning voor de vrijheid van organiseren en (vrije)tijdsbesteding.
Ruim 25 jaar geleden was er de angst dat het vrijwilligerswerk op termijn te weinig mensen zou gaan aantrekken. Sociaal makelaar Jan de Rond en hoogleraar Lucas Meijs wijzen in het artikel 'Geef vrijwilligerswerk de aandacht die het verdient' op de angst die niet is bewaarheid. Wat rest na de aanhoudende groei is de erkenning van het vrijwilligerswerk en lokale gemeenschapsleven. Het artikel is gepubliceerd op de website van het Tijdschrift Sociale Vraagstukken*.
Vrijwilligerswerk
Volgens het CBS telde ons land rond de eeuwwisseling 5,8 miljoen vrijwilligers. Eind 2024 waren dat er ruim 7,5 miljoen: een toename van bijna 30 procent in een kwart eeuw. Die toename zie je ook lokaal.
In Rotterdam, met 3000 mensen per km2 een sterk verstedelijkte omgeving, groeide het vrijwilligerscorps in het eerste kwart van deze eeuw van zo’n 160 duizend naar meer dan 210 duizend, een groei van eveneens ruim 30 procent.
In ’s-Hertogenbosch, met 1500 mensen per km2 een matig verstedelijkte omgeving, steeg het vrijwilligerscorps in deze periode van ongeveer 33 duizend naar ruim 50 duizend. We hebben het dus over een toename van meer dan 50 procent.
Lokaal gemeenschapsleven
Vanaf 2000 tot en met 2024 werden in de Brabantse hoofdstad 's-Hertogenbosch maar liefst 640 nieuwe vrijwilligersorganisaties opgericht. Vooral in het tweede decennium groeide het georganiseerde gemeenschapsleven erg hard, met een hopelijk tijdelijke terugval als gevolg van de coronacrisis.
Vrijwilligerswerk is een uiting van betrokkenheid met de samenleving die soms tegen de overheid ingaat. Precies dat bleek de voormalige minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber bij de lintjesaffaire niet op juiste waarde te schatten. Overheden dienen neutraal te staan tegenover de doelen van vrijwilligers en positief alert te reageren op wat er lokaal gebeurt.
Foto credits: Heiloo Online
Zie ook:
Grote rol babyboomers bij vrijwilligerswerk (juli '24)
Deze superzomer kan niet zonder vrijwilligers (juli '22)
Lokaal gemeenschapsleven is veerkrachtig (februari '22)
Lokaal vrijwilligerswerk bloeit, maar de tijd dringt (augustus '18)
Zelfs bedrijven maken gebruik van vrijwilligers - van den gekke (november '16)
* Op de website van Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken publiceren en debatteren wetenschappers en professionals over maatschappelijke kwesties.
