De filantropische sector is het (spier)weefsel om de ruggengraat heen. Het weefsel creëert meerwaarde, geeft span- en veerkracht om de instituties van de staat, de ruggengraat, overeind te houden. Filantropie vult volgens Robbert Dijkraaf geen gaten die de overheid laat vallen, maar creëert aanvullende waarde.
Waar publieke middelen kwetsbaar zijn voor politieke wendingen, vormen particuliere bijdragen (tijd, materiaal en geld) een stevige poot onder de tafel. "Iedere donor belicht een ander facet van dezelfde diamant. Dat maakt niet alleen de filantropische sector rijker, maar ook de samenleving."
Dijkgraaf verpakt de wereld van de instituties en de samenleving in een metafoor. Het parlement en de hoge colleges van staat (instituties) zijn de ruggengraat van de samenleving. Een ruggengraat is flexibel en kan meebewegen dankzij het omliggende (spier)weefsel. Dit in tegenstelling tot een pantser, een exoskelet.
"De ruggengraat is het cruciale onderdeel van een intern skelet. Niet voor niets spreken we van gewervelden. Een ruggengraat groeit van binnenuit, buigt mee en geeft stabiliteit. Dit geldt evenzeer voor een democratie. De instituties van de rechtstaat zijn de wervels die de samenleving haar veerkracht geven. Ze geven houvast en groeien mee met iedere ontwikkeling."
Het geheim: de vele spierweefsels die de ruggengraat omringen
"De democratische rechtstaat verkrijgt ook haar kracht door het maatschappelijk weefsel dat de formele structuren omhullen en hun kracht geven. Alle vaste elementen van de rechtstaat — de politieke partijen, parlementen, kabinetten, hoge colleges van staat, rechtbanken en adviesorganen — zijn, hoe belangrijk ook, slechts een fragiele opeenstapeling van instituties. Ze verkrijgen pas hun span- en veerkracht als ze gestaagd worden door de samenleving."
Robbert Dijkgraaf is natuurkundige, hoogleraar verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en voormalig minister van onderwijs.
Goede doelen lezing Robbert Dijkgraaf
---------------------------------------
Zie ook:
Forse toename vrijwilligerswerk en gemeenschapsleven in 21ste eeuw
Enorme toename lokale donaties en giften door stimulans
